#5,99 - Ferrari 599 GTO

W czasach niskoemisyjnych, małolitrażowych, ściśle restrykcyjnych aut o podobnym, mydelniczkowatym wyglądzie, przypomnijmy sobie dlaczego jesteśmy petrolhead'ami.

1. Historia modelu 599

Ferrari 599 to spadkobierca maksymy Enzo Ferrariego - "koń nie może pchać powozu". Czyli mocny silnik z V12 z przodu, wnętrze 2+2, napęd na tył. Typowe GranTurismo. Stąd też model zaprezentowany w Genewie w 2006 roku otrzymał nazwę 599 GTB Fiorano.
Skąd taka nazwa? 599 odnosi się do pojemności skokowej silnika (5,998L, zaokrąglane zwykle do sześciu litrów) oraz przydomek GTB, rozwijany jako Gran Turismo Berlinetta czyli Sportowy Samochód o nadwoziu Coupe w układzie siedzeń 2+2. Dopisek Fiorano odnosi się do toru, na którym testowane są wszystkie nowe modele Ferrari i leży on w bliskim sąsiedztwie fabryki w Maranello.
Tak, Włosi potrafią pięknie nazywać rzeczywistość.

Jeden z pierwszych egzemplarzy Ferrari 599 GTB Fiorano, jakie spotkałem na żywo.
Kolor Rosso Corsa, rok 2010, Warszawa

599 GTB Fiorano jako wizytówka warszawskiego salonu Ferrari.
Kolor Bianco Avus, rok 2010, Warszawa

 

Jako flagowy model marki, 599 GTB Fiorano było również poligonem doświadczalnym nowych technologii drogowych. Początek XXI wieku nie był dla marki zbyt łaskawy. Początkowo Fiat sprzedał część udziałów Ferrari bankowi Mediobianca, aby w 2006 większość z nich wykupić i posiadać finalnie 85% udziałów. Przy wsparciu dużej marki jaką był Fiat, można było sobie pozwolić na eksperymenty.

Warszawski egzemplarz 599 GTB Fiorano. Kolor Nero Daytona/Nero Black, 2021, Warszawa

Warszawski egzemplarz 599 GTB Fiorano. Kolor Nero Daytona/Nero Black, 2021, Warszawa

Pierwszy z nich, od razu przeniesiony na klientów jako testerów, to wersja specjalna HGTE. Skrót ten odnosi się do Handling Gran Turismo Evoluzione (🤌) co w wolnym tłumaczeniu oznacza Ewolucję Prowadzenia Auta Sportowego. Włoscy inżynierowie postawili sobie za cel poprawienie już bardzo dobrych właściwości jezdnych 599 GTB poprzez zastosowanie sztywniejszego tylnego stabilizatora, sztywniejszych sprężyn oraz zastosowanie amortyzatorów MagneRide marki Delphi. Amortyzatory usztywniają się poprzez zadanie impulsu elektrycznego po przestawieniu Manettino w odpowiedni tryb[1]. Z zewnątrz model HGTE wyróżnia się innym wzorem felg, nieco niżej zawieszoną karoserią i innym wzorem grilla. Dodatek HGTE wymagał dopłaty na poziomie ok. 100k€. 

Ferrari 599 GTB HGTE w salonie Ferrari Warszawa w budynku KC PZPR, 2010, Warszawa.
Widać charakterystyczny wzór felg, zarezerwowany dla wersji HGTE.

 

2. Koncepcja 599XX 

Najwyraźniej zainteresowanie modelem HGTE przerosło oczekiwania marki, gdyż wdrożono program XX do modelu 599.
Może kilka słów o samym programie XX.

Wyjątkowo, w tym i następnym paragrafie, będę posiłkował się zdjęciami z internetu przy opisie programu XX, gdyż... Do tej pory nie spotkałem ani jednego egzemplarza FXX/599XX, jak rownież większości gamy tego, co przeczytacie niżej :)

Tajemniczo brzmiący tytuł XX odnosi się do ekskluzywnego systemu testowania nowych technologii. Zwykle nowe technologie są produkowane w jednym, góra kilku egzemplarzach tzw. Mułów Testowych. Takie auta często pojawiają się w mediach w pstrokatych okleinach, mających na celu ukryć ostateczny wygląd nowego auta (wzrok i obiektyw aparatu nie są w stanie w stu procentach odwzorować ostatecznego wyglądu). Jazdy próbne mułów testowych odbywają się nie tylko po zamkniętych torach, ale również na drogach publicznych. Testów dokonuje się też w ekstremalnych warunkach, tzn. w bardzo wysokich i bardzo niskich temperaturach. Robi się to, aby wykluczyć jak najwięcej niewiadomych. Pozostaje jeden problem. Takie testy opiera się za odczuciach jezdnych jednej, góra trzech osób, które są etatowymi kierowcami testowymi danej marki. I tutaj wchodzi nowum, wprowadzone przez Ferrari z programem XX.

Ferrari FXX. [1.1]

W 2004 wprowadzono pierwszą serię o nazwie FXX. Były to specjalnie przygotowane modele Ferrari Enzo z homologacją torową (brak możliwości jazdy po drogach publicznych). Z planowanej produkcji 29 sztuk, zbudowano 30 sztuk. Jeden dodatkowy egzemplarz powstał dla ukoronowania mistrza F1, Michaela Schumachera. Płacąc jedyne 1,5 miliona euro (w 2005 roku) staliśmy się właścicielami... Otóż nie. Po pierwsze, nikt z ulicy nie mógł stać się właścicielem FXX ot tak. Wszyscy klienci wybrani do programu FXX zostali wyselekcjonowani przez Ferrari i dopiero po uprzedniej informacji z Maranello mieli możliwość wzięcia udziału w programie.
Dlaczego piszę wciąż o programie a nie samochodzie? Płacąc tą kwotę otrzymywaliśmy ekskluzywny dostęp do jednego z 30 samochodów, specjalnie zmodyfikowanych i zbudowanych do jazdy po torach wyścigowych. Nie mogliśmy jednak postawić sobie FXX w garażu aby zyskiwało na wartości po latach. Posiadając bilet Programu FXX trafialiśmy do specjalnego Zespołu Ferrari z Michaelem Schumacherem, Rubensem Barrichello i kierowcami testowymi Ferrari. Plan obejmował jazdy po torach, doszkalanie umiejętności, poprawy czasów okrążeń. O wszystko to dbał sztab ludzi z Ferrari. Tyle że samochód nie był nasz. Dostawaliśmy do niego dostęp i pewność, że nikt inny poza nami nim nie będzie bez naszej wiedzy jeździł. Mogliśmy nim jeździć po uprzednim umówieniu się z Ferrari. Procedura wyglądała następująco: chcąc pojeździć po Nordschleife wykonujemy telefon do Ferrari. Ferrari przygotowuje samochód (pełen przegląd przed jazdą), transportuje go na tor w umówionym terminie a po skończonych jazdach Ferrari odbiera od nas samochód i odwozi do Maranello[2]. Substytut bycia kierowcą Formuły 1 lub takie Gokarty dla bogatszych ;) Oprócz jazd na życzenie, wszyscy właściciele FXX uczestniczyli w zamkniętych imprezach specjalnie dla programu XX [3]. W ten sposób Ferrari miało nie jednego, nie dwóch, a 30 kierowców testowych nowych technologii, które przenosząc z Formuły 1 mogli zaadaptować do seryjnych aut. 

Ferrari FXX [3.1]

Sukces FXX skłonił Ferrari do uruchomienia programu 599XX, opierającego się na modelu 599 GTB Fiorano. Auta te również były w specyfikacji torowej o poprawionej aerodynamice (docisk tylnej osi przy 200km/h to 280kg!), odelżonej konstrukcji opartej na włóknie węglowym i kompozytach oraz innowacyjnej elektronice czy specjalnie skonstruowanych przez Michelin oponach [4]. Grupa przypisana do Programu 599XX zdała egzamin, gdyż na jego podstawie wprowadzono nową wersję, przygotowaną do jazdy po drogach publicznych. I nadano mu bardzo ważny dla firmy przydomek, składający się z trzech liter. GTO.

Ferrari 599XX [4.1]

3. Historia nazwy GTO

Gran Turismo Omologata, czyli  Homologowana wersja Auta Sportowego. Chyba najważniejsze 3 litery w historii Ferrari, pierwszy raz użyte przy modelu Ferrari 250 GTO, który jest kwintesencją marki i podstawą jej filozofii.
W 1962 zaprezentowano samochód, który ma dwanaście cylindrów umieszczone przed przednią maską, moc 280KM i stosunek mocy do pojemności na poziomie 102KM/L. Opływowy kształt nadwozia, długa maska, wnętrze dwuosobowe, krótki tylny zwis, napęd na koła tylne. Był to pierwszy samochód produkowany ze względu na regulacje homologacyjne. Ferrari aby ścigać się w Grupie 3, musiało wyprodukować wymaganą ilość samochodów homologowanych na drogi publiczne [5]. Ferrari 250 GTO ścigając się w latach 1962-1964 zdominowało International Championship for GT Manufacturers [6] (dzisiejsze FIA WEC) oraz Tour de France Automobile [7]. Wyprodukowano jedynie 36 egzemplarzy, które dzisiaj osiągają ceny na poziomie ponad 40 mln euro.

Ferrari 250 GTO [7.1]

Drugi egzemplarz w historii Ferrari, jaki doczekał się przydomku GTO było... Ferrari GTO, przez wielu nazywane nieoficjalnie Ferrari 288 GTO.
Prekursor odnosił się do złotej ery wyścigów samochodowych. Model 288 produkowany był w czasie złotej ery rajdów i właśnie z myślą o startach w grupie B został zaprojektowany. Niestety, Grupa B nie przetrwała i Ferrari zostało z gotowym autem. 288 GTO opiera się technologicznie na... Ferrari 308. Zostało odelżone, wzmocnione i... w porównaniu do pierwszego GTO, miało mniej cylindrów. Technicznie było lekkim przeciwieństwem pierwowzoru GTO. Owszem, nadal posiadało napęd na tył, małą ilość egzemplarzy (277 sztuk z planowanych 200), jednak zamiast V12 zagościło V8 i zamiast długiej maski, silnik siedział za plecami kierowcy. Widowmaker (owdawiacz)? Prawdopodobnie [8].

Ferrari (288) GTO [8.1]

Dochodzimy do trzeciego w historii marki Gran Turismo Omologata. Ferrari 599 GTO.

4. Specyfikacja 599 GTO

Ferrari 599 GTO to w zasadzie model 599XX przystosowany do jazdy po publicznych drogach. Mamy tutaj samochód wyścigowy, który poprzez zmiany homologacyjne, został uznany jako pełnoprawny uliczny wóz. Przypomina wam to coś? Mi nasuwa się na myśl mocne podobieństwo do 250 GTO. Co zaskakujące, 599 GTO w momencie premiery było oskarżane o skok na kasę. Dziennikarze, którzy mieli okazję testować 599 GTO twierdzili, że nie powinno nosić przydomka GTO bo było za miękkie, tylko trochę mocniejsze od zwykłego 599, że to nic specjalnego. Ja twierdzę, że go trochę niedocenili.

Ferrari 599 GTO Bianco Avus. Warszawa, 2021

 

Oczywiście, z zewnątrz nie różni się wiele od standardowego 599 GTB Fiorano. Większość zmian skupiła się na delikatnie przemodelowanym body z dodatkowymi dokładkami, agresywnej masce i tylnej klapie, które poprawiają docisk auta przy wyższych prędkościach (144kg przy 200km/g). Zastosowano 20-calowe felgi, szersze od standardowych w celu minimalizacji uślizgu tylnej osi. Moc podniesiono o bezpieczne 50KM do komfortowych 670KM [9]. 

Pas na masce w kolorze Blu TDF (Tour de France). Warszawa, 2021

Przede wszystkim ponownie mamy dwanaście cylindrów umieszczonych za przednią osią pod długą maską. Stosunek mocy do pojemności to 111KM/L, co jak na silnik wolnossący nadal jest niesamowicie wysoką wartością. Poza jednostką napędową, mamy tutaj wszystko, co najlepsze można było zmieścić w 599. Zamontowano amortyzatory magnetyczne, znane z wersji HGTE, usztywnione stabilizatory i sprężyny również tu znajdziemy. Walkę o trakcję wspomaga system kontroli trakcji F1-Trac, będący wówczas najnowocześniejszym systemem w autach produkcyjnych, pozwalający na bardzo dużo zabawy bez obawy o wyspinowanie [10]. Wszystko to sprawiało, że 599 GTO wykręciło czas o sekundę szybszy od Ferrari Enzo na torze Fiorano. Dodając do tego brzmienie z wydechu zaczerpnięte prosto z bolidu F1 otrzymujemy receptę na Ferrari prawie doskonałe.

5. Biały kruk w białym lakierze

Całkowita produkcja 599 GTO zamknęła się liczbą 599 egzemplarzy [11]. Powoduje to, iż niezwykle ciężko spotkać Omologatę na ulicy. Z moich informacji wynika, iż w Warszawie znajdują się aktualnie 2 egzemplarze. Jeden czerwony, drugi biały. Spotkanie jednego z nich jest niezwykle trudno, gdyż bohater dzisiejszego wpisu, w ciągu ostatnich 6 lat był widywany na mieście 4 razy. Tak, jest to prawdziwy biały kruk, nie tylko ze względu na umaszczenie. Prezentowany egzemplarz to 599 GTO w kolorze Bianco Avus, z pasami Blu TdF stripe. Wyjątkowość 10/10.

 

 

Źródła:

[1] - https://www.autoblog.com/2009/03/03/geneva-2009-ferrari-599xx-is-our-kind-of-menace-to-society/?guccounter=1&guce_referrer=aHR0cHM6Ly9lbi53aWtpcGVkaWEub3JnLw&guce_referrer_sig=AQAAAMuS55V20s9OTurQHysoHJjif-KktUIwjUql0s7kOB7JJ-5IQgcNTy4BBY6J_N-rPMN9SpWFxjVHY6b4sYVuOLpTRGtRdk-TgNwXa9ShR9WK6eonhsnOoR4h3z6AmZKqBKOR1rWlsv1cqhrfjvG4Q5Nr8IIoGcIQqfSyQksmYllw

[1.1] - https://www.supercars.net/blog/wp-content/uploads/2016/04/2005_Ferrari_FXX1.jpg

[2] - https://www.supercars.net/blog/2005-ferrari-fxx/

[3] - https://www.ferrari.com/en-PL/history/moments/2006/exclusive-xx-programme/more

[3.1] - https://cdn.ferrari.com/cms/network/media/img/resize/5dc049bd48ab400ab445d159-ferrari-fxx-2005-engine-focus?width=1920&height=1080

[4] - https://www.ferrari.com/en-EN/corse-clienti/599xx

[4.1] - https://api.ferrarinetwork.ferrari.com/v2/network-content/medias//resize/5f6cb82a71f7db25e91e0d8a-ferrari%20599%20xx%20aerodinamics%20focus%201?apikey=9QscUiwr5n0NhOuQb463QEKghPrVlpaF&width=1920&height=1080

[5] - https://archive.ph/20030104132241/http://www.sovren.org/competition/rules/fia/FIA%201962.html

[6] - Jenkinson, Denis (1982), The Automobile Year Book of Sports Car Racing, 1982, p. 222

[7] - Bluemel, Keith. (1998). Ferrari 250 GTO. Pourret, Jess G. Bideford, Devon: Bay View Books Ltd. ISBN 1-901432-15-7. OCLC 41014319.

[7.1] - https://cdn.ferrari.com/cms/network/media/img/resize/5d94826e202302601d9c6663-ferrari-250gto-1962-structure-focuson-01-desktop?width=1920&height=1080

[8] - https://www.ferrari.com/en-US/auto/gto

[8.1] - https://cdn.ferrari.com/cms/network/media/img/resize/5de6313d91756c07f10ac8e2-ferrari-gto-1984-history-focus-2?width=1920&height=1080

[9] - http://www.ausmotive.com/2010/04/08/ferrari-599-gto-official-details.html

[10] - https://www.ferrari.com/en-IS/auto/599-gto

[11] - https://www.autoevolution.com/ferrari/599/